જીનિવા-

જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી કલમ 370 હટાવ્યા પછી, કાશ્મીર મુદ્દાને આંતરરાષ્ટ્રીયકરણ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહેલા પાકિસ્તાને ફરી એકવાર મોટો ઝટકો આપ્યો છે. પાકિસ્તાને તેના સદાબહાર મિત્ર ચીનના સહયોગથી સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદમાં આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. જમ્મુ-કાશ્મીરની સ્થિતિને ગેરકાનૂની તરીકે બદલવા માટે ચીને એકતરફી નિર્ણય લીધો, પરંતુ તેનો સામનો કરવો પડ્યો. યુએન સુરક્ષા પરિષદના લગભગ દરેક સભ્યએ કહ્યું છે કે તે દ્વિપક્ષીય મુદ્દો છે. તેને ભારત અને પાકિસ્તાનની વાટાઘાટોથી ઉકેલી લો.

સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં ભારતના કાયમી પ્રતિનિધિ ટી.એસ. તિરુમૂર્તિએ ટ્વિટ કર્યું હતું કે પાકિસ્તાનનો બીજો પ્રયાસ નિષ્ફળ ગયો છે. યુએન સિક્યુરિટી કાઉન્સિલની આજની અનૌપચારિક બેઠકમાં લગભગ તમામ દેશોએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે જમ્મુ-કાશ્મીર દ્વિપક્ષીય મુદ્દો છે અને તે કાઉન્સિલનું ધ્યાન આપવા યોગ્ય નથી. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર યુ.એસ.એ બેઠક પર કોઈ પરિણામ વિના દબાણ કર્યું હતું, જેના પર ચીન પણ સંમત થઈ ગયું હતું. અન્ય તમામ સભ્ય દેશો બ્રિટન, જર્મની, ડોમિનિકન રિપબ્લિક, વિયેટનામ, ઇન્ડોનેશિયા, સેન્ટ વિન્સેન્ટ અને ગ્રેનાડાઇન્સ, ફ્રાંસ, એસ્ટોનીયા અને બેલ્જિયમે કહ્યું કે આ દ્વિપક્ષીય મુદ્દો છે. ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેની સીધી વાતચીત દ્વારા તેનો ઉકેલ લાવવો જોઇએ. 

15 સભ્યોની સુરક્ષા પરિષદમાં આ મુદ્દે ચીનને અલગ પાડવામાં આવ્યું હતું. બેઠકનું કોઈ પરિણામ આવ્યું ન હતું, આ માટે ઘણા દેશો અમેરિકાની સાથે ઉભા જોવા મળ્યા હતા. કેટલાક દેશોએ સિમલા કરારનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જ્યારે કેટલાક દેશોએ કાઉન્સિલમાં આવા મુદ્દાઓ ન ઉઠાવવા જણાવ્યું હતું. સૂત્રોના જણાવ્યા મુજબ, એઓબી એ કોઈ રેકોર્ડ વિનાનું બંધ અનૌપચારિક સત્ર છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે એઓબીને રોકી શકાય નહીં. કાઉન્સિલના કાયમી સભ્ય હોવા છતાં, ખુદ ચીન હોંગકોંગના મુદ્દા પર ચર્ચાઓ રોકી શક્યું નહીં.

મહત્ત્વની વાત એ છે કે, પાકિસ્તાનમાં ચીનના રાજદૂત ઝાંગ જુને કહ્યું કે ચીન કાશ્મીર અંગે ગંભીર છે. કાશ્મીરની પરિસ્થિતિમાં કોઈ સુધારો થયો નથી. પાકિસ્તાનમાં ચીનના રાજદૂતે કહ્યું કે અમે એકપક્ષીય કાર્યવાહીનો વિરોધ કરીએ છીએ, આ સ્થિતિને જટિલ બનાવશે. ચીનના વિદેશ મંત્રાલયે પણ આવી જ ટિપ્પણી કરી હતી. ભારતે આ અંગે કડક પ્રતિક્રિયા આપતા તેને આંતરિક બાબતોમાં દખલ ગણાવી હતી. ભારતના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા અનુરાગ શ્રીવાસ્તવે કહ્યું હતું કે ચીનનો તેના પર કોઈ નિયંત્રણ નથી. તેમણે ચીનને અન્ય દેશોની આંતરિક બાબતોમાં દખલ ન કરવાની સલાહ આપી હતી.