ન્યૂ દિલ્હી

સૂર્યમંડળના સૌથી મોટા ગ્રહ ગુરુના વાતાવરણનો અભ્યાસ કરી રહેલા નાસાનો જુનો અવકાશયાન ૭ જૂને ગ્રહના ગેનીમેડ મૂન નજીકથી પસાર થશે. ગેનીમેડ એ સૌરમંડળનો સૌથી મોટો ચંદ્ર છે. નાસાએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું છે, નાસાનો ગેલેલીયો અવકાશયાન ૨૦ મે, ૨૦૦૦ ના રોજ સૌરમંડળના સૌથી મોટા કુદરતી ઉપગ્રહ દ્વારા ઉડાન ભરી હતી. ૨૧ વર્ષ પછી આ પહેલીવાર બનશે કે જ્યારે કોઈ સ્પેસક્રાફ્ટ ગેનીમેડ મૂન નજીકથી પસાર થશે. જુનો અવકાશયાન આ ચંદ્રની ૧,૦૩૮ કિ.મી.ની ત્રિજ્યાને આવરી લેશે.

ગેનીમેડથી પસાર થતા સમયે અવકાશયાન ચંદ્રની રચના, આયનોસ્ફિયર, મેગ્નેટોસ્ફિયર અને બરફના શેલ વિશેની માહિતી એકત્રિત કરશે. આ ઉપરાંત ચંદ્રની નજીકના કિરણોત્સર્ગના વાતાવરણના વાચન લેવાથી ગુરુ તરફના ભવિષ્યના મિશનમાં ફાયદો થશે.

જુનો અવકાશયાન પસાર થવાથી ગુરુના બીજા ચંદ્ર યુરોપા પર ક્લિપર મિશન માટેની નવી વ્યૂહરચના સમજવામાં અને તૈયાર કરવામાં મદદ મળશે. યુરોપા ક્લિપર મિશન દ્વારા તે નક્કી કરવામાં આવશે કે આ ચંદ્ર પર જીવનના અસ્તિત્વ માટે યોગ્ય શરતો છે કે નહીં.

ગેનીમેડ ચંદ્ર પર પહોંચવાના ત્રણ કલાક પહેલા જુનો અવકાશયાન ડેટા એકત્રિત કરવાનું પ્રારંભ કરશે. આ ઉપરાંત જૂનો તેના બર્ફીલા સ્તરનો અભ્યાસ કરશે. ચંદ્રની રચના અને તેના તાપમાન વિશે પણ ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવશે.

જૂનો અવકાશયાન ગુરુના આ ચંદ્રની તપાસ માટે અલ્ટ્રાવાયોલેટ સ્પેક્ટ્રોગ્રાફ (યુવીએસ) અને જોવિયન ઇન્ફ્રારેડ આરલ મેપર (જેઆઈઆરએએમ) અને માઇક્રોવેવ રેડિયોમીટર (એમડબ્લ્યુઆર) નો ઉપયોગ કરશે. આ ઉપકરણો દ્વારા ગેનીમેડની સપાટીની નજીકથી તપાસ કરવામાં આવશે.

જૂનો અવકાશયાન ગુરુની પત્ની અને દેવી જૂનોના નામ પર રાખવામાં આવ્યું છે. નાસાએ તેને ૨૦૧૧ માં શરૂ કર્યું હતું અને તે ૨૦૧૬ માં ગુરુ પહોંચ્યું હતું. તેનું કાર્ય ગુરુ ગ્રહના વાતાવરણને સમજવું છે. જુનો અવકાશયાન ગ્રહના ગાઢ વાદળો દ્વારા તેના ઉત્ક્રાંતિને સમજવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે.