લોકસત્તા ડેસ્ક-રામાયણ વિશે ઘણી વાતો છે, જેના વિશે બહુ ઓછા લોકો જાણે છે. આવી એક વાર્તા છે, જે બહુ ઓછા લોકો જાણે છે. ખાસ વાત એ છે કે વાર્તા દશેરા અને દિવાળી વચ્ચે છે, જે સમય હાલ ચાલી રહ્યો છે. ખરેખર, જ્યારે પણ દશેરા આવે છે, દિવાળી તેના 20 દિવસ પછી આવે છે. કહેવાય છે કે દશેરાના દિવસે ભગવાન રામે રાવણનો વધ કર્યો હતો અને તે પછી તે અયોધ્યા જવા રવાના થયા હતા. લંકાથી અયોધ્યા જવા માટે તેમને લગભગ 18 દિવસ લાગ્યા અને જ્યારે તેઓ અયોધ્યા પહોંચ્યા ત્યારે તે દિવસે દિવાળીની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. આ બતાવે છે કે ભગવાન રામને લંકાથી અયોધ્યા જવા માટે લગભગ 18-20 દિવસ લાગ્યા હતા. આવી સ્થિતિમાં, હવે લોકોનો પ્રશ્ન એ છે કે ભગવાન રામ લંકાથી 20 દિવસમાં અયોધ્યા કેવી રીતે પહોંચ્યા, કારણ કે તે સમયે ત્યાં કોઈ વાહનો નહોતા. આવી સ્થિતિમાં, આ વિશે જાણીએ રામાયણની વાર્તા શું કહે છેગૂગલ મેપ એંગલ પણ?ઘણા લોકો ગૂગલ મેપના આધારે સવાલ ઉઠાવે છે કે ભગવાન રામ લંકાથી આટલી ઝડપથી અયોધ્યા કેવી રીતે પહોંચ્યા? જ્યારે ગૂગલ મેપ પર લંકા અને અયોધ્યાનું અંતર દેખાય છે, ત્યારે તે 3150 કિમી આપે છે અને ચાલવાનું અંતર પણ 20 દિવસમાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, લોકો કહે છે કે શું ભગવાન રામ કોઈ આરામ કર્યા વગર 20 દિવસ સતત ચાલ્યા, કારણ કે તેમને પણ ત્યાંથી અયોધ્યા પહોંચવામાં 20 દિવસ લાગ્યા.ભગવાન રામ કેવી રીતે આવ્યા?માર્ગ દ્વારા, તમને જણાવી દઈએ કે રામાયણની વાર્તાઓ અનુસાર ભગવાન રામ લંકાથી પગપાળા અયોધ્યા આવ્યા ન હતા. કહેવાય છે કે લંકામાં રાવણનો વધ કર્યા બાદ ભગવાન રામ અને તેમનો પરિવાર પુષ્પક વિમાન દ્વારા અયોધ્યા આવ્યા હતા. તે સમયે રાવણના ભાઈ વિભીષણે પુષ્પક દ્વારા રામ પરિવારને અયોધ્યા મોકલ્યો હતો, તેથી તે લંકાથી આટલી ઝડપથી અયોધ્યા પહોંચ્યો.કોની પાસે હતુ પુષ્પક?કહેવાય છે કે આ વિમાન બ્રહ્માજીએ કુબેરને ભેટમાં આપ્યું હતું પરંતુ રાવણે કુબેર પાસેથી પુષ્પક છીનવી લીધું હતું. વાલ્મીકિ રામાયણ અનુસાર, રાવણે સીતાનું અપહરણ કરીને તેને આ વિમાનમાં લાવ્યો હતો અને અંતે રાવણનો વધ કર્યા બાદ ભગવાન રામ, લક્ષ્મણ અને સીતા મા પુષ્પક વિમાન દ્વારા અયોધ્યા પરત ફર્યા હતા. આ વિમાનની ખાસિયત એ હતી કે ગમે તેટલા મુસાફરો તેમાં બેસી શકે, પણ એક ખુરશી હંમેશા ખાલી જ રહેતી. પુષ્પક વિમાન મુસાફરોની સંખ્યા અને હવાની ઘનતા અનુસાર તેના કદમાં વધારો અથવા ઘટાડો કરી શકે છે. પુષ્પક વિમાન માત્ર એક ગ્રહ પર જ નહીં પરંતુ અન્ય ગ્રહોની પણ મુસાફરી કરી શકાય. પુષ્પક વિમાનના ઘણા ભાગો સોનાના બનેલા હતા. આ પ્લેન દરેક સીઝન માટે ખૂબ જ આરામદાયક અને જોવા માટે ખૂબ જ આકર્ષક હતું.

સોમનાથ-શરદ પૂનમની રાતનું ભારતમાં અનેરું મહત્વ છે. શરદ પૂનમએ ચંદ્ર પૃથ્વીની સૌથી નજીક હોય છે, ચંદ્ર સોળે કળાએ ખીલ્યો હોય છે. આસો સુદ - પૂનમ આવે છે ત્યારે ચંદ્ર સંપૂર્ણ રીતે ખીલી ઉઠે છે. તેનો પ્રકાશ શીતળ લાગે છે. આકાશ નિર્મળ હોય છે. શ્વેત ચાંદની રેલાતી હોય છે. આ શરદ્ પૂર્ણિમાને માણેકઠારી પૂનમ પણ કહેવાય છે. શરદ્ પૂર્ણિમાને દિવસે ભગવાનને દૂધ-પૌહાની પ્રસાદી ધરાવવાની પરંપરા છે, અને લોકો દૂધ-પૌંઆનો પ્રસાદ જમીને ખુશાલી વ્યક્ત કરે છે. શરદ પૂર્ણિમાએ ગોપીઓ પણ રાસનું અલૌકિક સુખ માણવા વ્રજ છોડીને વૃંદાવનમાં આવી ગઈ હતી. આપેલ વચનને પૂર્ણ કરવા અને ગોપીઓને સુખ આપવા માટે શ્રીકૃષ્ણે શરદ પૂર્ણિમાની રાત્રિએ યમુનાના કાંઠે બંસરીના સૂર એવા તો વહેતા મૂક્યા કે, તેમાં ગોપીઓ દેહભાન ભૂલી પ્રેમમાં ઘેલી બની ગઈ છે. રાસમંડળના મધ્યમાં રાધાને પોતાની પડખે રાખી એક ગોપી અને એક કૃષ્ણ એ રીતે ભગવાને અનેકરૂપો ધારણ કર્યાં. ગોપીઓને મહારાસનું દિવ્ય સુખ આપ્યું.સોમનાથમાં શરદપૂર્ણિમાનો સ્પેશિયલ ડ્રેસકોડ વર્ષોથી નક્કી છે. શરદ પૂનમની રાત્રે લોકો દર્શન કરવા જાય ત્યારે સફેદ વસ્ત્રોમાં સજ્જ જોવા મળે છે, ભગવાનને દૂધ-પૌહાની પ્રસાદી ધરાવવાની પરંપરા છે. શરદપૂર્ણિમાની રાત્રીએ ચાંદનીની શીતળતા માટે સફેદ કપડા પહેરવાનું મહાત્મ્ય છે. પુરુષો સફેદ ઝભ્ભા-કૂર્તા કે સફેદ પેન્ટ-શર્ટ અને મહિલાઓ સફેદ ચમકદાર સાડી પહેરે છે. શરદ પૂનમએ ચંદ્ર પૃથ્વીની સૌથી નજીક હોય છે, ચંદ્ર સોળે કળાએ ખીલ્યો હોય છે , ત્યારે ચંદ્રની શીતળતા શરીરને સીધી રીતે સ્પર્શી શકે તેથી લોકો શ્વેત વસ્ત્રો પહેર છે!

લોકસત્તા ડેલ્ક-કોઈપણ સાધનાને સફળ બનાવવા માટે આપણી પાસે યજ્ઞનો નિયમ છે. કાયદો અને વ્યવસ્થા દ્વારા યજ્ઞવિધિ પૂર્ણ કરવા માટે યજ્ઞકુંડનું વિશેષ મહત્વ છે. મૂળભૂત રીતે આઠ પ્રકારના યજ્ઞકુંડ છે, જેનો ઉપયોગ માત્ર ખાસ હેતુઓ માટે થાય છે. દરેક યજ્ઞકુંડનું પોતાનું વિશેષ મહત્વ હોય છે અને તે યજ્ઞકુંડ મુજબ વ્યક્તિને તે યજ્ઞનું સદ્ગુણ પરિણામ મળે છે. જીવનને લગતી તમામ ખામીઓ દૂર કરવા અને સંપત્તિ, મહિમા, શત્રુ, વિનાશ, વિશ્વ શાંતિ વગેરેની ઈચ્છાઓ પૂરી કરવા માટે વિવિધ તળાવોનું મહત્વ જાણીએ.યોનિ કુંડયજ્ઞ માટે વપરાતો આ કુંડ યોનિના આકારનો છે. આ કુંડ કેટલાક સોપારીના આકારમાં બનાવવામાં આવ્યો છે. આ યજ્ઞકુંડનો એક છેડો અર્ધચંદ્રાકાર આકારનો છે અને બીજો ત્રિકોણાકાર છે. આ પ્રકારના કુંડનો ઉપયોગ ખાસ કરીને સુંદર, સ્વસ્થ, અદભૂત અને બહાદુર પુત્ર મેળવવા માટે થાય છે.અર્ધચંદ્રાકાર કુંડઆ કુંડનો આકાર અર્ધચંદ્રાકારના રૂપમાં છે. આ યજ્ઞકુંડનો ઉપયોગ પારિવારિક જીવનને લગતી તમામ પ્રકારની સમસ્યાઓના ઉકેલ માટે થાય છે. આ યજ્ઞકુંડમાં હવન કરવાથી સાધકને સુખી જીવનનું ફળ મળે છે.ત્રિકોણ કુંડઆ યજ્ઞકુંડ ત્રિકોણના આકારમાં બાંધવામાં આવ્યો છે. આ યજ્ઞકુંડનો ખાસ ઉપયોગ દુશ્મનો પર જીત મેળવવા અને તેમને હરાવવા માટે થાય છે.વર્તુળ કુંડઆ કુંડ વર્તુળ ગોળાકાર આકાર ધરાવે છે. આ કુંડનો ખાસ ઉપયોગ લોક કલ્યાણ, દેશમાં સુખ અને શાંતિ જાળવવા વગેરે માટે થાય છે. પ્રાચીન સમયમાં મહાન ઋૃષિ -મુનિઓ આ પ્રકારના યજ્ઞકુંડનો ઉપયોગ કરતા હતા.સમશાસ્ત્ર કુંડઆ પ્રકારના અષ્ટકાર કુંડનો ઉપયોગ રોગોનું નિદાન કરવા માટે થાય છે. સુખી, સ્વસ્થ, સુંદર અને સ્વસ્થ રહેવા માટે આ યજ્ઞકુંડમાં હવન કરવાનો નિયમ છે.શસ્ત્ર કુંડઆ કુંડમાં છ ખૂણા હોય છે. આ પ્રકારના યજ્ઞકુંડનો પ્રાચીન સમયમાં ઘણો ઉપયોગ થતો હતો. પ્રાચીન સમયમાં રાજા-મહારાજા આ પ્રકારના યજ્ઞકુંડનો ઉપયોગ દુશ્મનોમાં દુશ્મનાવટની લાગણી જગાડવા માટે કરતા હતા.ચતુર્ભુજ કુંડઆ યજ્ઞકુંડનો ખાસ ઉપયોગ સાધક પોતાના જીવનમાં સુસંગતતા લાવવા માટે કરે છે. આ યજ્ઞકુંડમાં યજ્ઞ કરવાથી વ્યક્તિની ભૌતિક અને આધ્યાત્મિક ઈચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે.અતિપદમ કુંડઆ યજ્ઞકુંડ અઢાર ભાગમાં વહેંચાયેલા કમળના ફૂલના આકારને કારણે ખૂબ જ સુંદર દેખાય છે. તેનો ઉપયોગ તીવ્ર પ્રહારો અને હત્યાના પ્રયોગોને ટાળવા માટે થાય છે.

લોકસત્તા ડેસ્ક-હિન્દુ ધર્મમાં, પૂજાના પાઠને લઈને ઘણા નિયમો નક્કી કરવામાં આવ્યા છે. દરેક દેવતાની પૂજા માટે વિવિધ મંત્રોનો જાપ કરવામાં આવે છે, ફળ, ફૂલો અને પ્રસાદ આપવામાં આવે છે. આ બધી વસ્તુઓનું પોતાનું મહત્વ છે. આ બધી બાબતોનું વિશેષ મહત્વ શાસ્ત્રોમાં જણાવવામાં આવ્યું છે. ઘણા લોકો જમીન પર બેસીને પૂજા કરે છે, પરંતુ ધાર્મિક દ્રષ્ટિકોણથી આવું કરવું યોગ્ય નથી ગણવામાં આવે. આપણા બધાએ સરળ બાજુ પર બેસીને પૂજા પાઠ કરવો જોઈએ. તેના કેટલાક ખાસ નિયમો છે જે દરેકને ખબર નથી.ધાબળો અથવા આસન મૂકીને પૂજા કરવી શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. એક જ શાસ્ત્રમાં વિવિધ રંગીન આસનોનું વિશેષ મહત્વ છે. લાલ રંગના આસન પર હનુમાનજી અને માતા દુર્ગાની પૂજા કરવી શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. તે જ સમયે, મંત્ર સિદ્ધિ માટે કુશથી બનેલા આસન શ્રેષ્ઠ છે. પરંતુ શ્રાદ્ધ કરતી વખતે કુશનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ.આસન સાથે જોડાયેલા નિયમોપૂજા કરતી વખતે વ્યક્તિએ ક્યારેય અન્ય વ્યક્તિના આસનનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ.આસનનો ઉપયોગ કર્યા પછી તેને અહીં અને ત્યાં છોડશો નહીં. આ આસનનો અનાદર કરે છે.પૂજાનું આસન હંમેશા સ્વચ્છ હાથથી ઉપાડવું જોઈએ અને યોગ્ય રીતે નિશ્ચિત કરવું જોઈએ.પૂજા કર્યા પછી આસન પરથી સીધા ઊભા ન થવું. સૌપ્રથમ આચમનમાંથી પાણી લઈને જમીન પર ચઢાવો અને પૃથ્વીને નમન કરો.અન્ય કોઇ કામ માટે પૂજાના આસનનો ઉપયોગ ન કરો.તમારા ઈષ્ટદેવની પૂજા કર્યા પછી, પૂજાના આસનને તેની યોગ્ય જગ્યાએ રાખો.વૈજ્ઞાનિક મહત્વઆસન કરવા પાછળ માત્ર ધાર્મિક જ નહીં વૈજ્ઞાનિક મહત્વ પણ છે. વાસ્તવમાં પૃથ્વીમાં ચુંબકીય બળ છે એટલે કે ગુરુત્વાકર્ષણ. જ્યારે વ્યક્તિ ધ્યાન કરે છે અને વિશેષ મંત્રોનો જાપ કરે છે, ત્યારે તેની અંદર સકારાત્મક ઉર્જા ઉત્પન્ન થાય છે. જો તમે કોઈ આસન ન રાખ્યું હોય, તો આ ઉર્જા પૃથ્વીમાં સમાઈ જાય છે અને તમને કોઈ લાભ મળતો નથી. તેથી, પૂજા દરમિયાન આસન મૂકવું જરૂરી માનવામાં આવે છે.

લોકસત્તા ડેસ્ક-શ્રાદ્ધ પક્ષ 2021, જે પૂર્વજોનું tsણ ચૂકવે છે, શરૂ થયું છે અને 6 ઓક્ટોબર સુધી ચાલુ રહેશે. શ્રાદ્ધ પક્ષ જે 16 દિવસ સુધી ચાલે છે તેને પિતૃ પક્ષ પણ કહેવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પિતુ પક્ષમાં પૂર્વજો તેમના વંશજોને મળવા પૃથ્વી પર આવે છે. આવી સ્થિતિમાં પૂર્વજો માટે પિંડ દાન, શ્રાદ્ધ, તર્પણ કરવાની પરંપરા છે. આ દરમિયાન તર્પણ અને પિંડ દાન દ્વારા પૂર્વજોને અન્ન અને જળ આપવામાં આવે છે અને એક બ્રાહ્મણને ભક્તિભાવથી ભોજન કરાવીને પૂર્વજો સંતુષ્ટ થાય છે. હિન્દુ ધર્મમાં, શ્રાદ્ધ દરમિયાન કુશાને વીંટીની આંગળી પર પહેરવામાં આવે છે, તર્પણ દરમિયાન પાણીમાં કાળા તલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે અને ચોખામાંથી બનાવેલ શરીર પૂર્વજોને અર્પણ કરવામાં આવે છે. આવું કેમ થાય છે, તેના વિશે જાણો.શ્રાદ્ધ દરમિયાન આપણે કુશા કેમ પહેરીએ છીએ?કુશા એક ખાસ પ્રકારનું ઘાસ છે જે માત્ર શ્રાદ્ધ વિધિમાં જ નહીં પરંતુ અન્ય ધાર્મિક વિધિઓ દરમિયાન પણ પહેરવામાં આવે છે. આ ઘાસને ઠંડક અને શુદ્ધિકરણ માનવામાં આવે છે. તેથી જ તેને પવિત્ર પણ કહેવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કુશા ધારણ કર્યા પછી, વ્યક્તિ પૂજા કાર્ય કરવા માટે શુદ્ધ બને છે. તેથી જ શાસ્ત્રોમાં વિધિ દરમિયાન કુશા પહેરવાનો ઉલ્લેખ છે. કારણ કે મેડિકલ સાયન્સ મુજબ વ્યક્તિની રીંગ ફિંગર તેના હૃદય સાથે સંબંધિત હોય છે. આવી સ્થિતિમાં, કુશને રિંગ ફિંગર એટલે કે રિંગ ફિંગરમાં પહેરીને મન શાંત થાય છે. આ સાથે, વ્યક્તિ આરામથી શ્રાદ્ધ કર્મ અને તર્પણની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરી શકે છે. તેથી, શ્રાદ્ધ સમયે કુશાને તેની આંગળી પર પહેરવામાં આવે છે.પાણીમાં તલ નાખીને તર્પણ કેમ કરવામાં આવે છેશ્રાદ્ધ પક્ષ દરમિયાન પાણીમાં તલ નાખીને તર્પણ ચઢાવવાનો કાયદો છે. તેનું કારણ એ છે કે શાસ્ત્રોમાં તલને દેવતાઓનો ખોરાક અને પાણીને મોક્ષનું સાધન કહેવામાં આવ્યું છે. આ સિવાય એક તલનું દાન બત્રીસ સેર સોનાના તલ સમાન ગણવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં તલ સાથે જળ અર્પણ કરવાથી પૂર્વજો સંતુષ્ટ થાય છે.ચોખામાંથી બોલ કેમ બનાવવામાં આવે છે?વાસ્તવમાં, ચોખાને અક્ષત કહેવામાં આવે છે, એટલે કે, જે વસ્તુને ક્યારેય નુકસાન થતું નથી, તેના ગુણો ક્યારેય સમાપ્ત થતા નથી. આ સિવાય ચોખાને ઠંડા સ્વભાવનું માનવામાં આવે છે, એટલે કે તે ઠંડક પ્રદાન કરતો ખોરાક છે. આવી સ્થિતિમાં ચોખાના દડા એ હેતુથી બનાવવામાં આવે છે કે તેનાથી પૂર્વજોને શાંતિ મળે અને તેઓ લાંબા સમય સુધી સંતુષ્ટ રહી શકે. આ સિવાય એવું પણ માનવામાં આવે છે કે ચોખાનો સંબંધ ચંદ્ર સાથે છે અને તે ચંદ્ર દ્વારા જ તમારા દ્વારા આપવામાં આવેલ શરીર તમારા પૂર્વજો સુધી પહોંચે છે. જો કે, ચોખા સિવાય, પિંડના ઘણા વિકલ્પો છે. જો ચોખા ન હોય તો તમે જવના લોટના બોલ બનાવી શકો છો અને જો જવનો લોટ ન હોય તો તમે કેળા અને કાળા તલમાંથી બોલ બનાવીને પૂર્વજોને અર્પણ કરી શકો છો.

લોકસત્તા ડેસ્ક-પિતૃ પક્ષ ચાલી રહ્યો છે. આ દરમિયાન લોકો તેમના પૂર્વજોની આત્માની શાંતિ માટે પિંડ દાન અને શ્રાદ્ધ કરે છે. પિંડ દાન કરનારા મોટાભાગના લોકો તેમના પૂર્વજો માટે પિંડ દાન માટે ગયા જવાની ઈચ્છા ધરાવે છે. હિન્દુ માન્યતાઓ અનુસાર, પિંડ દાન અને શ્રાદ્ધ કરવાથી વ્યક્તિ જન્મ -મરણથી મુક્તિ મેળવે છે અને મોક્ષ પ્રાપ્ત કરે છે. દેશમાં ઘણી જગ્યાએ પિંડ દાન કરવામાં આવે છે, પરંતુ ગયામાં પિંડ દાન કરવું સૌથી ફળદાયી માનવામાં આવે છે. આ સ્થળ સાથે ઘણી ધાર્મિક કથાઓ જોડાયેલી છે. શાસ્ત્રોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જે વ્યક્તિ શ્રાદ્ધ વિધિ કરવા જાય છે તેના પૂર્વજોને સ્વર્ગ મળે છે. કારણ કે ભગવાન વિષ્ણુ પોતે પિતૃદેવતા સ્વરૂપે અહીં હાજર છે.દંતકથા અનુસાર, ભસ્માસુર નામના રાક્ષસે સખત તપ કર્યું અને ભગવાન બ્રહ્મા પાસેથી વરદાન માંગ્યું કે તે દેવતાઓ જેટલો શુદ્ધ બનશે અને તેની એક ઝલકથી લોકોના પાપો દૂર થશે. આ વરદાન પછી, જે કોઈ પાપ કરે છે, તેમને ગાયસૂરના દર્શનથી પાપમાંથી મુક્ત થવું જોઈએ. આ બધું જોઈને દેવોએ ચિંતા વ્યક્ત કરી અને તેનાથી બચવા માટે દેવોએ ગાયસુરની પીઠ પર યજ્ઞ કરવાની માંગ કરી. જ્યારે ગાયસુર સૂઈ ગયો, ત્યારે તેનું શરીર પાંચ કોસ સુધી ફેલાયું અને પછી દેવોએ યજ્ઞ કર્યો. આ પછી, દેવોએ ગાયસુરને વરદાન આપ્યું કે જે પણ આ સ્થળે આવે છે અને તેના પૂર્વજો માટે શ્રાદ્ધ અને તર્પણ કરે છે, તેના પૂર્વજોને મોક્ષ મળશે. યજ્ઞ સમાપ્ત થયા પછી, ભગવાન વિષ્ણુ પોતે પીઠ પર મોટો ખડક મૂકીને ઊભા થયા.ગરુડ પુરાણમાં એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે શ્રાદ્ધ કર્મ માટે જનાર વ્યક્તિનું દરેક પગલું પૂર્વજોને સ્વર્ગ તરફ લઈ જાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં શ્રાદ્ધ કરવાથી વ્યક્તિ સીધો સ્વર્ગમાં જાય છે. પુજારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, ફાલ્ગુ નદી પર પિંડ દાન કર્યા વિના અધૂરું માનવામાં આવે છે. આ પ્રવાસ પુનપુણ નદીના કિનારેથી શરૂ થાય છે. ફાલ્ગુ નદીનો પોતાનો ઇતિહાસ છે. ફાલ્ગુ નદીનું પાણી પૃથ્વીની અંદરથી વહે છે અને બિહારમાં ગંગા નદીમાં જોડાય છે. ફાલ્ગુ નદીના કિનારે ભગવાન રામ અને માતા સીતાએ તેમની આત્માની શાંતિ માટે નદીના કિનારે દશરથને પિંડ દાન અર્પણ કર્યું હતું. ગયામાં 360 નામની વેદીઓ હતી, જ્યાં પિંડ દાન કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાંથી 48 બચી ગયા છે. આ સ્થળને મોક્ષસ્થલી કહેવામાં આવે છે. દર વર્ષે અહીં પિતૃ પક્ષમાં 17 દિવસ સુધી મેળો ભરાય છે.

લોકસત્તા ડેસ્ક-પિતૃ પક્ષ શરૂ થયો છે અને તે 6 ઓક્ટોબર સુધી ચાલુ રહેશે. પિતૃ પક્ષમાં કાગડાનું મહત્વ ઘણું વધી જાય છે. કાગડાઓને કૃપા આપ્યા વિના શ્રાદ્ધ પૂર્ણ થતું નથી. તેમને પૂર્વજોનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો તર્પણ ચડાવતી વખતે કપાળની પાછળ કાગડો બેસે તો તે ખૂબ જ શુભ સંકેત છે. જો કાગડો ઘાસ ખાય છે, તો તે વધુ શુભ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ આપણા પૂર્વજોને ખૂબ જ ખુશ કરે છે અને પરિવારને આશીર્વાદ આપે છે. પૂર્વજોના આશીર્વાદથી પરિવાર ખીલે છે. પરંતુ આવી સ્થિતિમાં ચોક્કસપણે એક પ્રશ્ન મનમાં આવે છે કે કાગડાને પૂર્વજોનું સ્વરૂપ કેમ માનવામાં આવે છે? આનું કારણ જાણો.ભગવાન શ્રી રામે વરદાન આપ્યું હતુંકાગડાને લગતી આ વાર્તા ત્રેતાયુગની છે. એવું માનવામાં આવે છે કે એક વખત ઇન્દ્રના પુત્ર જયંતે કાગડાનું રૂપ ધારણ કર્યું અને સીતાના પગને ઇજા પહોંચાડી. આ જોઈને ભગવાન શ્રી રામે બ્રહ્માસ્ત્રને સ્ટ્રોથી ચલાવીને કાગડાની એક આંખ તોડી નાખી. આ પછી જયંતને પોતાની ભૂલ સમજાઈ અને શ્રી રામની માફી માંગવાનું શરૂ કર્યું. આ પછી શ્રી રામે તેમને માફ કરી દીધા અને કહ્યું કે આજ પછી તમને આપવામાં આવેલો ખોરાક પૂર્વજો દ્વારા પ્રાપ્ત થશે. ત્યારથી કાગડો પૂર્વજોનું સ્વરૂપ કહેવા લાગ્યું. પિતૃ પક્ષ પહેલેથી જ પૂર્વજોને સમર્પિત હોવાથી, આવી સ્થિતિમાં, જો કોઈ કાગડો દેખાય અથવા તે તમારા દ્વારા આપવામાં આવેલ ઘાસ ઉપાડે, તો તેને પૂર્વજોના આશીર્વાદ માનવામાં આવે છે.આ પણ માન્ય છેશાસ્ત્રોમાં કાગડાને યમરાજનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. યમરાજ મૃત્યુના દેવ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો કાગડો તમારા દ્વારા આપવામાં આવેલો ખોરાક ખાય છે, તો યમરાજ તેનાથી ખૂબ જ પ્રસન્ન થાય છે અને તેને તમામ મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્તિ મેળવવા સાથે શાંતિ મળે છે. એવું કહેવાય છે કે પ્રાચીન સમયમાં યમરાજે કાગડાને વરદાન આપ્યું હતું કે તને આપવામાં આવતો ખોરાક પૂર્વજોને શાંતિ આપશે. ત્યારથી કાગડાને ખોરાક આપવાની પ્રથા ચાલી રહી છે.જો કાગડો ન મળે તો શું કરવુંપર્યાવરણની અસર હવે પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓ પર પણ દેખાઈ રહી છે. તમામ પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓ હવે લુપ્ત થઈ રહ્યા છે. કાગડો પણ હવે ભાગ્યે જ જોવા મળે છે. આવી સ્થિતિમાં પ્રશ્ન ઉઠાવવો હિતાવહ છે કે શ્રાદ્ધ પક્ષમાં કાગડો ન દેખાય તો શું કરવું? આ અંગે કહેવાય છે કે કાગડાને ઘાસ મળવું શ્રેષ્ઠ છે, પરંતુ જો કાગડો ન આવે તો ઘાસ કોઈપણ પક્ષીને આપી શકાય છે.વૈજ્ઞાનિક મહત્વ પૂર્વજોમાં કાગડાનું વધતું મહત્વ વૈજ્ઞાનિક મહત્વ ધરાવે છે. ખરેખર તેનો અર્થ લોકોને સમજાવવાનો છે કે પ્રકૃતિનું સંતુલન જાળવવા માટે દરેક પ્રાણી અને પક્ષીનું પોતાનું મહત્વ છે. કાગડાને ઘડાયેલું પક્ષી માનવામાં આવે છે, પરંતુ વાસ્તવમાં તે સફાઈ કામદારની જેમ કામ કરે છે. નાના જંતુઓ ઉપરાંત, તે પ્રદૂષણના પરિબળોને પણ ખાય છે. આ પર્યાવરણને શુદ્ધ કરે છે. તેથી તેમનું રક્ષણ ખૂબ મહત્વનું છે. પરંતુ વૃક્ષો કાપવાના કારણે કાગડાઓની સંખ્યા પણ ઘટવા લાગી છે.

લોકસત્તા ડેસ્ક-ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, પિતૃ પક્ષ પર, પૂર્વજોની આત્માને શાંતિ અર્પણ કરવી જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે પિત્રુ પક્ષમાં, આપણા પૂર્વજો યમલોકથી પૃથ્વી પર આવે છે અને તર્પણ સ્વીકાર્યા પછી તેમના પરિવારને આશીર્વાદ આપે છે. પંચાંગ અનુસાર, પિતુ પક્ષ 20 સપ્ટેમ્બર 2021 થી ભાદોન મહિનાની પૂર્ણિમાથી શરૂ થયો હતો. પરંતુ પૂર્ણિમાનો દિવસ ઋષિઓને સમર્પિત છે. બીજા દિવસે એટલે કે 21 સપ્ટેમ્બરથી, મનુષ્યો તેમના પૂર્વજોના મૃત્યુની તારીખ અનુસાર તર્પણ અને પિંડ દાન કરી શકે છે. પિત્રુ પક્ષમાં દાન કરવું ખૂબ જ શુભ છે. ચાલો જાણીએ કે પિતૃ પક્ષમાં કઈ વસ્તુઓનું દાન કરવું જોઈએ.કાળા તલશ્રાદ્ધ પક્ષ દરમિયાન પૂર્વજોની પૂજા માટે કાળા તલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. કાળા તલ ભગવાન વિષ્ણુને ખૂબ પ્રિય છે. શ્રાદ્ધ પક્ષ દરમિયાન કોઈપણ દાન આપતી વખતે હાથમાં કાળા તલ હોવા જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દાનનું ફળ પૂર્વજોને જાય છે. જો તમે કોઈ અન્ય વસ્તુનું દાન કરવા માંગતા નથી, તો તમે તલનું દાન કરી શકો છો. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે કાળા તલનું દાન કરવાથી પૂર્વજોને મુશ્કેલીઓથી રક્ષણ મળે છે.ચાંદીશાસ્ત્રોમાં પૂર્વજોનો વાસ ચંદ્રના ઉપરના ભાગમાં છે. માટે ચાંદીથી બનેલી વસ્તુઓનું દાન કરવું શુભ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ચાંદી, ચોખા અને દૂધનું દાન કરવાથી પૂર્વજો પ્રસન્ન થાય છે.ગોળ અને મીઠુંપિત્રુ પક્ષમાં ગોળ અને મીઠું દાન કરવું શુભ છે. જો તમારા ઘરમાં નાની નાની બાબતો પર ઝઘડો અને ઝઘડો થાય તો ગોળ અને મીઠું પૂર્વજોને દાનમાં આપવું જોઈએ. ગરુડ પુરાણમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ છે.કપડાંનું દાનપિતૃ પક્ષમાં પૂર્વજો માટે પહેરી શકાય તેવા કપડાંનું દાન કરવું શુભ છે. આ સિવાય જૂતા-ચપ્પલ અને છત્રીનું દાન રાહુ-કેતુ દોષ માટે અવરોધક માનવામાં આવે છે. પૂર્વજોને ખુશ કરવા માટે કાળી છત્રીઓનું દાન કરવું જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે તેનાથી ઘરમાં સુખ અને સમૃદ્ધિ આવે છે.

લોકસત્તા ડેસ્ક-પૂર્વજોના આત્માની સંતોષ માટે, ભક્તિ અને વિધિ સાથે કરવામાં આવતા બલિને શ્રાદ્ધ કહેવામાં આવે છે. શ્રાદ્ધની વ્યવસ્થા વૈદિક કાળથી ચાલી રહી છે. શાસ્ત્રોમાં તેને શ્રાદ્ધ યજ્ કહેવામાં આવે છે. શ્રાદ્ધનો હેતુ આપણા પૂર્વજોને આદર આપવાનો છે કારણ કે આપણને આ માનવ શરીર મળ્યું છે, એટલે કે પૂર્વજોની આત્માની કૃપાને કારણે આપણું શરીર. આવી સ્થિતિમાં પૂર્વજોના ઋૃણમાંથી મુક્તિ મેળવવા માટે શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે. શ્રાદ્ધની મૂળ વ્યાખ્યા એ છે કે ભૂત અને પૂર્વજોની ખાતર, તેમના આત્માના સંતોષ માટે જે આદર સાથે અર્પણ કરવામાં આવે છે તે શ્રાદ્ધ છે.અંતિમવિધિના પ્રકારોમત્સ્ય પુરાણ અનુસાર શ્રાદ્ધના ત્રણ પ્રકાર છે - નિત્ય, નૈમિતિક અને કામ્ય. આમાંથી, નિત્ય શ્રાદ્ધ તે છે જે ચોક્કસ પ્રસંગે અર્ઘ્ય અને અવહન વિના કરવામાં આવે છે. જેમ કે અમાવસ્યાના દિવસે અથવા અષ્ટકના દિવસે શ્રાદ્ધ. દેવો માટે કરવામાં આવતા શ્રાદ્ધને નૈમિતિક શ્રાદ્ધ કહેવામાં આવે છે. આ શ્રાદ્ધ એવા પ્રસંગે કરવામાં આવે છે જે અનિશ્ચિત હોય છે. આ રીતે પુત્રના જન્મ વગેરે સમયે શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે. ચોક્કસ ફળ માટે કરવામાં આવતા શ્રાદ્ધને કામ્યા શ્રાદ્ધ કહેવામાં આવે છે. લોકો દર વર્ષે સ્વર્ગ, મોક્ષ, સંતાન વગેરેની ઇચ્છા સાથે કરે છે.શ્રાદ્ધનું ધાર્મિક મહત્વમાનવ શરીરમાં આત્માઓ એકબીજા સાથે શાશ્વત સંબંધ ધરાવે છે. આનું કારણ એ છે કે આત્મા પરમાત્માનો એક ભાગ છે અને આત્માના રૂપમાં ભૌતિક શરીર ધરાવનાર વ્યક્તિ તેના પૂર્વજોની આત્માની સંતોષ માટે પિતુ પક્ષ પર આદર સાથે શ્રાદ્ધ કરે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર, પૂર્વજોના નામ અને ગોત્રનો જાપ કરવાથી તેઓ મંત્રો દ્વારા તેમને અન્ન પ્રદાન કરે છે. જો તમારા પૂર્વજોને તેમના કર્મ અનુસાર દેવતા યોની પ્રાપ્ત થઈ હોય, તો તેઓ તેને અમૃતના રૂપમાં પ્રાપ્ત કરે છે. જો તેમને ગંધર્વલોક મળ્યો હોય, તો તેઓ આનંદના સ્વરૂપમાં છે, જો તેમને પશુ યોનિ મળી હોય તો તેઓ ઘાસના સ્વરૂપમાં હોય અને જો તેમને સાપની યોનિ મળી હોય તો વાયુ સ્વરૂપમાં અને જો તેમને રાક્ષસ યોનિ મળી હોય તો માંસ સ્વરૂપે અને જો તેમને ફેન્ટમ યોનિ મળી હોય. જો પ્રાપ્તિ પ્રાપ્ત થઈ હોય તો તે લોહીના રૂપમાં પ્રાપ્ત થાય છે અને જો કોઈ માણસે યોનિ પ્રાપ્ત કરી હોય, તો તે ખોરાકના રૂપમાં પ્રાપ્ત થાય છે.

લોકસત્તા ડેસ્ક-સનાતન પરંપરાના 16 સંસ્કારોમાં 'ઉપનયન' વિધિનું ખૂબ મહત્વ છે. આ વિધિ સામાન્ય રીતે 10 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો માટે કરવામાં આવે છે. આ અંતર્ગત તે કપાસના બનેલા ત્રણ પવિત્ર દોરા સાથે યજ્ઞોપવીત ધારણ કરે છે. યજ્ઞોપવીત અથવા જનેયુ પહેરનાર વ્યક્તિએ ઘણા નિયમોનું પાલન કરવું પડે છે. દાખલા તરીકે, જો દોરો ભૂલથી અશુદ્ધ થઈ જાય, તો તેને તાત્કાલિક કાઢીને બીજો નવો દોરો લગાવવો પડે છે. એકવાર બલિદાન વિધિ કરવામાં આવે, વ્યક્તિએ જીવન માટે જનોઈ પહેરવી પડે છે. દરેક સનાતની હિન્દુ તેને પહેરી શકે છે. કોઈપણ બાળકનું યજ્ઞોપવીત ત્યારે જ કરવું જોઈએ જ્યારે તે તેના નિયમોનું પાલન કરવા સક્ષમ બને. ચાલો યજ્ઞોપવીતના ધાર્મિક અને વૈજ્ઞાનિક નિયમો વિગતવાર જાણીએ.જનોઈ પહેરવાનું આધ્યાત્મિક મહત્વત્રણ દોરા સાથે દોરો પહેરેલી વ્યક્તિએ જીવનભર બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું પડે છે. દોરાના ત્રણ દોરા દેવરુન, પિતૃરુણ અને ઋષિરુણાના પ્રતીક માનવામાં આવે છે. તેને સત્વ, રાજસ અને તમસ અને ત્રણ આશ્રમોનું પ્રતીક પણ માનવામાં આવે છે. પરિણીત વ્યક્તિ કે ગૃહસ્થ માટે છ દોરા સાથે દોરો હોય છે. આ છ દોરામાંથી ત્રણ દોરા સ્વ માટે અને ત્રણ પત્ની માટે ગણવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મમાં કોઈ પણ ધાર્મિક કે શુભ કાર્ય વગેરે કરતા પહેલા જનુ પહેરવું જરૂરી છે. કોઈ પણ હિન્દુ વ્યક્તિનો લગ્ન સમારોહ જનોઈ વગર થતો નથી.જનોઈ પહેરવાનો નિયમયજ્ઞોપવીત હંમેશા ડાબા ખભાથી જમણી કમર પર પહેરવી જોઈએ અને તે સ્ટૂલ અને પેશાબના વિસર્જન સમયે જમણા કાન પર ચઢાવવી જોઈએ અને હાથ સાફ કર્યા પછી જ કાનમાંથી નીચે ઉતારવી જોઈએ. યજ્ઞોપવીતના આ નિયમ પાછળનો હેતુ એ છે કે વિસર્જન અને મૂત્ર વિસર્જન સમયે, યજ્ઞોપવીત કમર ઉપર ઊંચી હોવી જોઈએ અને અશુદ્ધ ન હોવી જોઈએ. સુતક લગાવ્યા પછી ઘરમાં કોઈના જન્મ કે મૃત્યુ સમયે યજ્ઞોપવીત બદલવાની પરંપરા છે. કેટલાક લોકો યજ્ઞોપવીતમાં ચાવી વગેરે બાંધે છે. યજ્ઞોપવીતની પવિત્રતા અને ગૌરવ જાળવવા માટે, આ કરવાનું ક્યારેય ભૂલવું જોઈએ નહીં.જનોઈ પહેરવાનો મંત્રएतावद्दिन पर्यन्तं ब्रह्म त्वं धारितं मया। जीर्णत्वात्वत्परित्यागो गच्छ सूत्र यथा सुखम्।।