છેતરપિંડી રોકવા માટે ૨ કરોડથી વધુ નકલી મોબાઇલ કનેક્શન બ્લોક

ભારતમાં સાયબર છેતરપિંડી અને નકલી કોલ્સની વધતી સમસ્યાને અટકાવવા માટે, ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગ (DoT) દ્વારા એક મોટી સફળતા પ્રાપ્ત થઈ છે. વિભાગના સચિવ ડૉ. નીરજ મિત્તલના જણાવ્યા મુજબ, અત્યાર સુધીમાં ૨ કરોડથી વધુ નકલી મોબાઇલ કનેક્શન બ્લોક કરી દેવામાં આવ્યા છે, જે છેતરપિંડી અને કૌભાંડો સાથે સંકળાયેલા હતા.

AI-આધારિત સિસ્ટમ્સ અને ‘સંચાર સાથી’ પોર્ટલનો ઉપયોગ

આ સફળતા પાછળનું મુખ્ય કારણ સરકાર દ્વારા અપનાવવામાં આવેલી આધુનિક ટેકનોલોજી છે. ‘સંચાર સાથી’ પોર્ટલ અને ડિજિટલ ઇન્ટેલિજન્સ પ્લેટફોર્મ જેવી નવી પહેલોએ કોલ સ્પૂફિંગ જેવી સમસ્યાઓને મોટા પ્રમાણમાં ઘટાડી દીધી છે, જેના પરિણામે આવા કોલ્સમાં ૯૭%નો ઘટાડો નોંધાયો છે.

• શું છે કોલ સ્પૂફિંગ? સ્પૂફ કોલ એક એવી ટેકનિક છે જેમાં સ્કેમર્સ પોતાનો વાસ્તવિક નંબર છુપાવીને નકલી કોલર ID દર્શાવે છે, જેનો ઉપયોગ મોટે ભાગે નાણાકીય છેતરપિંડી માટે થાય છે.

• ડિજિટલ ઇન્ટેલિજન્સ પ્લેટફોર્મ: આ પ્લેટફોર્મ પર બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓ છેતરપિંડી સંબંધિત માહિતી શેર કરી શકે છે, જેનાથી કપટી નંબરો અને પ્રવૃત્તિઓને સમયસર ઓળખી શકાય છે.

મોબાઇલ કનેક્શન્સ અને પોઇન્ટ ઓફ સેલ પર કાર્યવાહી

DoTની AI-આધારિત સિસ્ટમની મદદથી, અત્યાર સુધીમાં લગભગ ૭૮ લાખ નકલી કનેક્શન્સ અને ૭૧,૦૦૦થી વધુ પોઈન્ટ ઓફ સેલ (POS) બંધ કરવામાં આવ્યા છે. ડૉ. મિત્તલે જણાવ્યું કે ટેલિકોમ ટેસ્ટિંગ લેબની સંખ્યા પણ વધારવામાં આવશે જેથી ફક્ત પ્રમાણિત અને ગુણવત્તા-પરીક્ષણ કરાયેલા ઉપકરણોનો ઉપયોગ થાય.

આ ઉપરાંત, ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગ ખાનગી કંપનીઓ અને ક્ષેત્ર-વિશિષ્ટ એજન્સીઓ સાથે મળીને સુરક્ષા પગલાં પર કામ કરી રહ્યું છે. તાજેતરમાં શરૂ કરાયેલ નાણાકીય છેતરપિંડી જોખમ સૂચક પણ છેતરપિંડીવાળા મોબાઇલ નંબરોને ઓળખવામાં ખૂબ અસરકારક સાબિત થયું છે.

આગામી સમયમાં વિભાગ કેન્દ્રીયકૃત ઇન્ટરનેટ મોનિટરિંગ સિસ્ટમની ક્ષમતા વધારવા પર પણ કામ કરી રહ્યું છે, જેનો કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓ દ્વારા વ્યાપકપણે ઉપયોગ થાય છે.