દિલ્હી-

મોદી સરકાર કાપડ ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપવા તમામ પ્રયાસો કરી રહી છે. ૨૦૨૧-૨૨ના બજેટમાં નાણામંત્રી ર્નિમલા સીતારમણે કાપડ ઉદ્યોગ માટે મિત્ર યોજનાની જાહેરાત કરી હતી. માનવામાં આવે છે કે આ યોજનાને કેબિનેટ તરફથી બહુ જલ્દી મંજૂરી મળી જશે. આ યોજના હેઠળ દેશમાં મેગા ટેક્સટાઇલ પાર્ક બનાવવામાં આવશે.

મિત્ર યોજના હેઠળ કાપડ નિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આગામી ૩ વર્ષમાં દેશમાં ૭ ટેક્સટાઇલ પાર્ક બનાવવામાં આવશે. દરેક પાર્ક વિશ્વકક્ષાના પ્લગ અને પ્લે સુવિધા સાથે ૧૦૦૦ એકરમાં ફેલાયેલ હશે. આ યોજના અંગે, કાપડ મંત્રાલયે ગત સપ્તાહે ડ્રાફ્ટમાં ફેરફાર કરીને કેબિનેટ નોંધ મોકલી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મેગા પાર્કનું સ્થાન ચેલેન્જ પદ્ધતિ હેઠળ પસંદ કરવામાં આવશે.

કાપડ સચિવ યુપી સિંહે કહ્યું કે આ યોજનાની મંજૂરી અગાઉથી તબક્કામાં છે. તેમણે કહ્યું કે, અમને આશા છે કે મિત્ર યોજના પર અમને કેબિનેટની મંજૂરી જલ્દી મળી જશે." તેમણે કહ્યું કે ઘણા રાજ્યો આ યોજનાની રેસમાં છે. ઘણા રાજ્યો અહીં ત્રણ કે ચાર પાર્ક બનાવવા માંગે છે. એટલા માટે અમે 'સ્પર્ધા' દ્વારા રાજ્યોની પસંદગી કરવાનું નક્કી કર્યું છે. ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, બિહાર, મધ્યપ્રદેશ અને તમિલનાડુ જેવા રાજ્યોએ આ પાર્ક માટે રસ દાખવ્યો છે.

PLI યોજના હેઠળ ૧૦૬૮૩ કરોડની જાહેરાત કરી

અગાઉ સરકારે કાપડ માટે ૧૦૦૦૦ કરોડથી વધુની PLI યોજનાને મંજૂરી આપી છે. કાપડ ક્ષેત્ર માટે આ યોજના હેઠળ ૧૦૬૮૩ કરોડની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. આ યોજનાની મદદથી કાપડ ઉદ્યોગમાં ૭.૫ લાખ લોકોને નોકરી મળશે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ યોજનાના અમલીકરણ સાથે આગામી પાંચ વર્ષમાં કાપડ ઉદ્યોગમાં ૧૯ હજાર કરોડનું નવું રોકાણ આવશે. આ સિવાય આગામી પાંચ વર્ષમાં ૩ લાખ કરોડનું વધારાનું ઉત્પાદન થશે, જે નિકાસને વેગ આપશે.

આ યોજના કાપડ ઉદ્યોગમાં ઉત્પાદન અને નિકાસને પ્રોત્સાહન આપવાના હેતુથી શરૂ કરવામાં આવી છે. ટેક્સટાઇલ ઉદ્યોગમાં MMF એટલે કે મેન-મેઇડ-ફાઇબર એપેરલ, MMF ફેબ્રિક અને ૧૦ વિવિધ પ્રકારના સેગમેન્ટ પ્રોડક્ટ્‌સ જે ટેક્નિકલ ટેક્સટાઇલ હેઠળ આવે છે તેમને આ યોજનાનો લાભ મળશે. બજેટ ૨૦૨૧ માં નાણામંત્રી ર્નિમલા સીતારમણે ૧૩ ક્ષેત્રો માટે PLI યોજનાની જાહેરાત કરી હતી, જેના માટે બજેટ ફાળવણી ૧.૯૭ લાખ કરોડ રૂપિયા છે.

આ યોજના અંગે કાપડ અને વાણિજ્ય મંત્રી પીયૂષ ગોયલે જણાવ્યું હતું કે ભારતીય કાપડ ઉદ્યોગ મુખ્યત્વે કોટન ટેક્સટાઇલ પર આધારિત છે. એમએમએફ ફાઇબર અને ટેક્નિકલ ટેક્સટાઇલ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારના ૬૦ ટકાથી વધુ ભાગ ધરાવે છે. આવી સ્થિતિમાં PLI યોજનાની મદદથી ટેક્નિકલ ટેક્સટાઇલ્સમાં ભારતનો હિસ્સો વધશે.

નાના શહેરો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે

ટેક્સટાઇલ PLI યોજનાની વિગતવાર માહિતી શેર કરતી વખતે પિયુષ ગોયલે કહ્યું કે અમારું મુખ્ય ધ્યાન ટાયર-૩ અને ટાયર-૪ શહેરો પર રહેશે. નાના શહેરોમાં કાપડના કારખાનાઓને આનો વધુ લાભ મળશે. ગુજરાત, ઉત્તરપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, તમિલનાડુ, પંજાબ, આંધ્રપ્રદેશ, તેલંગાણા જેવા કેટલાક રાજ્યો છે જેને તેનાથી વધુ લાભ મળશે.

મેન મેડ ફાઈબર (MMF) નો ફાળો માત્ર ૨૦ ટકા છે.

ભારતના કાપડ ઉદ્યોગની વાત કરીએ તો હાલમાં કપાસનું યોગદાન ૮૦ ટકા અને સ્સ્હ્લ નું યોગદાન માત્ર ૨૦ ટકા છે. વિશ્વના અન્ય દેશો આ મામલે આપણા કરતા ઘણા આગળ છે. આવી સ્થિતિમાં આ સેગમેન્ટ અને સેક્ટરને પ્રોત્સાહન આપવાની જરૂર છે. PLI યોજના એક મજબૂત પગલું હશે.