મુંબઈ-

કેન્દ્ર સરકારે સ્ક્રેપેજ નીતિ જાહેર કરી છે. તેના આધારે સ્ક્રેપિંગ સેન્ટર અને ટેસ્ટિંગ સેન્ટરને લગતા નિયમો લાવવાની તૈયારી કરવામાં આવી રહી છે. સરકાર બહુ જલદી તેના શાસનની જાહેરાત કરશે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, સ્ક્રેપિંગ સેન્ટર અને ટેસ્ટિંગ સેન્ટર સંબંધિત નિયમો આગામી બે-ત્રણ દિવસમાં જાહેર કરવામાં આવશે. સરકારે ગયા મહિને સ્ક્રેપેજ પોલિસીની જાહેરાત કરી હતી અને સ્ક્રેપિંગ સેન્ટરના નિયમોની જાહેરાત કરવાની બાકી છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, આગામી બે-ત્રણ દિવસમાં સરકાર સ્ક્રેપેજ સેન્ટરને લગતા નિયમો લાવી શકે છે. સ્ક્રેપેજ કેન્દ્રો કેન્દ્રના આ નિયમોના આધારે બનાવવામાં આવશે અને તેનું કામ શરૂ કરવામાં આવશે. એવું માનવામાં આવે છે કે સ્ક્રેપેજ સેન્ટર સંબંધિત નિયમો 25 સપ્ટેમ્બરથી લાગુ કરી શકાય છે. તેથી 25 મી પહેલા નિયમો જાહેર કરી શકાય છે.

પ્રથમ સરકારી વાહનોને સ્ક્રેપિંગ

એક મીડિયા રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સ્ક્રેપેજ સેન્ટર ખોલ્યા બાદ માર્ચ 2022 થી સરકારી વાહનોનું સ્ક્રેપિંગ શરૂ થશે. ખાસ બાબત એ છે કે જે કેન્દ્રોને વાહન પોર્ટલ સાથે બનાવવામાં આવશે તેને જોડવાનું ફરજિયાત રહેશે. સ્ક્રેપેજ સેન્ટરને નેશનલ ક્રાઈમ બ્યુરો સાથે પણ જોડવામાં આવશે. વાહન પોર્ટલ સાથે લિંક કરવાનો નિયમ રાખવામાં આવ્યો છે જેથી જૂના વાહનોને સરળતાથી ડી-રજિસ્ટર્ડ કરી શકાય અને તે જ આધાર પર નવા પ્રમાણપત્રો મેળવી શકાય. આ તમામ રેકોર્ડ ઓનલાઈન પોર્ટલ પર ઉપલબ્ધ થશે. જૂના વાહનોને સ્ક્રેપ કર્યા બાદ જ નવા વાહનો પર ડિસ્કાઉન્ટ મળશે.

આ કંપનીઓ સ્ક્રેપિંગ સેન્ટર ખોલશે

સ્ક્રેપેજ સેન્ટર પર વાહન સ્ક્રેપ કર્યા પછી, તમે તેનું પ્રમાણપત્ર લઈ શકો છો. નેશનલ ક્રાઇમ બ્યુરો દ્વારા તપાસ કરવામાં આવશે કે વાહન ચોરાયું છે કે નહીં, જે સ્ક્રેપેજ માટે આપવામાં આવ્યું છે. આ જોખમને ટાળવા માટે, વાહન પોર્ટલ અને સ્ક્રેપેજ કેન્દ્ર નેશનલ ક્રાઇમ બ્યુરો સાથે જોડવામાં આવશે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, લગભગ 10 કંપનીઓએ સ્ક્રેપેજ સેન્ટર ખોલવા માટે રસ દાખવ્યો છે. આ કંપનીઓએ સરકાર સામે કેન્દ્ર ખોલવાની યોજના રજૂ કરી છે. હવે સરકાર આ કંપનીઓને ચકાસણી કર્યા બાદ સ્ક્રેપેજ કેન્દ્રો ખોલવાની મંજૂરી આપશે. સરકાર સમયાંતરે આ કેન્દ્રોનું ઓડિટ કરશે. આ ઓડિટિંગ ફરજિયાત રહેશે અને કંપનીઓએ તેમાં ભાગ લેવો જરૂરી રહેશે.

સૂત્રો અનુસાર, મહિન્દ્રા ગ્રુપે દેશમાં ત્રણ સ્ક્રેપેજ સેન્ટર ખોલવામાં રસ દાખવ્યો છે. મારુતિ અને ટોયોટાનું સંયુક્ત સાહસ સ્ક્રેપેજ સેન્ટર પણ ખોલશે અને આ સેન્ટર નોઇડા, દિલ્હી એનસીઆરમાં સંભવત આગામી મહિને ખોલવામાં આવશે. મહિન્દ્રાનું Cero ગ્રુપ ત્રણ સ્ક્રેપિંગ સેન્ટર ખોલવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. રામકી ગ્રુપે કેન્દ્ર ખોલવામાં રસ દાખવ્યો છે. એક અંદાજ મુજબ, આગામી 1-2 વર્ષમાં દેશમાં 70-75 સ્ક્રેપિંગ કેન્દ્રો શરૂ થવાની શક્યતા છે.

સ્ક્રેપેજ નીતિનો નિયમ

સ્ક્રેપેજ પોલિસી હેઠળ ફિટનેસ ટેસ્ટ અને સ્ક્રેપિંગ સેન્ટર સંબંધિત નિયમો 1 ઓક્ટોબર 2021 થી લાગુ થશે. સરકાર અને PSU સાથે જોડાયેલા 15 વર્ષ જૂના વાહનોને કાઢી નાખવાના નિયમો 1 એપ્રિલ, 2022 થી લાગુ થશે. વ્યાપારી વાહનો માટે જરૂરી ફિટનેસ પરીક્ષણ સંબંધિત નિયમો 1 એપ્રિલ 2023 થી અમલમાં આવશે. અન્ય વાહનો માટે જરૂરી ફિટનેસ પરીક્ષણ સંબંધિત નિયમો 1 જૂન, 2024 થી તબક્કાવાર અમલમાં આવશે. જે વાહનો ફિટનેસ ટેસ્ટમાં નિષ્ફળ જશે તેમને 'જીવનના અંતના વાહનો' તરીકે જાહેર કરવામાં આવશે. એટલે કે આવા વાહનો ચલાવી શકાતા નથી. સ્ક્રેપેજ પોલિસીમાં ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ મેળવવામાં નિષ્ફળતા માટે 15 વર્ષ જૂના વાણિજ્યિક વાહનોને રજીસ્ટર કરવાનો પ્રસ્તાવ છે. આ સિવાય 15 વર્ષથી વધુ જૂનાં વાહનોએ પણ ફિટનેસ ટેસ્ટ કરાવવા માટે વધુ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.