અફઘાનિસ્તાન-

તાજિકિસ્તાનના આંતરિક મંત્રાલય અને ચીનના જાહેર સુરક્ષા મંત્રાલય અથવા પોલીસ દળ વચ્ચે સમજૂતી થઈ છે. આ અંતર્ગત તજાકિસ્તાને ચીનને દેશમાં નવું સૈન્ય મથક બનાવવાની મંજૂરી આપી દીધી છે. રેડિયો ફ્રી યુરોપે આ માહિતી આપી છે. આ કરાર પર ચીનના સૈન્યએ નહીં, પરંતુ જાહેર સુરક્ષા મંત્રાલયે હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. આવી સ્થિતિમાં, તે દર્શાવે છે કે ચીન અફઘાનિસ્તાનમાં વધતી અસ્થિરતા વચ્ચે આતંકવાદનો સામનો કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યું છે.

રેડિયો ફ્રી યુરોપે તાજિક અધિકારીઓને ટાંકીને કહ્યું કે, નવા બેઝની માલિકી તાજિકિસ્તાનના રેપિડ રિએક્શન ગ્રુપ અથવા વિશેષ દળોની હશે. પરંતુ તેને તૈયાર કરવાનો ખર્ચ ચીન ઉઠાવશે અને તેના પર 10 મિલિયન ડોલરનો ખર્ચ થશે. તે જ સમયે, તે પૂર્વીય ગોર્નો-બદખ્શાન સ્વાયત્ત પ્રાંતમાં પામિર પર્વતોની નજીક સ્થિત હશે અને ત્યાં ચીની સૈનિકો તૈનાત રહેશે નહીં. જ્યાં આ બેઝનું નિયંત્રણ તાજિકિસ્તાનના હાથમાં રહેશે. પરંતુ તાજિકિસ્તાન સરકારે હાલના બેઝને ચીનના હાથમાં સોંપવા માટે પણ સંમતિ દર્શાવી છે. અત્યારે તેનો ઉપયોગ બંને પક્ષો દ્વારા સંયુક્ત રીતે કરવામાં આવી રહ્યો છે.

તાજિકિસ્તાનમાં ભારત અને રશિયાની હાજરી 

આ ભૂતપૂર્વ સોવિયેત બેઝ છે, જે ચીન-તાજિકિસ્તાન-અફઘાનિસ્તાન ટ્રાઇ-જંકશન અને વાખાન કોરિડોરથી દૂર નથી. ચીન અફઘાનિસ્તાન સાથે 100 કિલોમીટરથી ઓછી સરહદ ધરાવે છે. રશિયા અને ભારત એવા દેશોમાં સામેલ છે જેઓ પહેલાથી જ તાજિકિસ્તાનમાં સૈન્ય હાજરી ધરાવે છે. જો કે, ચીન અને તાજિકિસ્તાન ત્યાં ચીની સુરક્ષા દળોની હાજરીને સત્તાવાર રીતે નકારે છે. પરંતુ આ નવો આધાર હવે આ દાવાને દૂર કરી શકે છે.

બીજો વિદેશમાં ચીનનો બેઝ હશે

જો કે, દુશાન્બેમાં ચીની દૂતાવાસ તરફથી તાજિકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રાલયને એક રીલીઝમાં જણાવ્યું હતું કે તાજિક સરકારે લશ્કરી સહાયના બદલામાં ચીનને બેઝ પર સંપૂર્ણ નિયંત્રણની ઓફર કરી હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે તે બેઝ પર પણ ચીની સેના નથી પરંતુ ચીનની પીપલ્સ આર્મ્ડ પોલીસ ફોર્સ છે, જે શિનજિયાંગમાં આંતરિક સુરક્ષા માટે જવાબદાર છે. અફઘાનિસ્તાન અને તાજિકિસ્તાન સાથે સરહદો વહેંચતા તેના પશ્ચિમ શિનજિયાંગ પ્રદેશમાં બેઝમાં ચીનની રુચિ તેની સુરક્ષા ચિંતાઓ સાથે જોડાયેલી છે. આ બેઝ પર સંપૂર્ણ નિયંત્રણ સ્થાપિત થયા પછી આ ચીનનો બીજો જાણીતો વિદેશી બેઝ હશે. એક બેઝ હોર્ન ઓફ આફ્રિકા પાસે જીબુટીમાં છે.