'બ્રાન્ડ ઈન્ડિયા'ને વૈશ્વિક સ્તરે મજબૂત બનાવશે

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી લંડનમાં ગુરુવારે બ્રિટિશ પીએમ કીર સ્ટારમર સાથે ઐતિહાસિક ભારત-યુકે મુક્ત વેપાર કરાર (FTA) પર મહોર મારશે. આ કરારની મુખ્ય પ્રાથમિકતા "બ્રાન્ડ ઈન્ડિયા"નું રક્ષણ કરવા અને તેને વૈશ્વિક સ્તરે પ્રોત્સાહન આપવાની છે, જેમાં કોહલાપુરી ચપ્પલથી લઈને બનારસી અને ચંદેરી સાડીઓ જેવા ભારતના પરંપરાગત ઉત્પાદનોનો સમાવેશ થાય છે. આ વ્યાપક આર્થિક અને વેપાર કરાર હેઠળ, ૨૦૩૦ સુધીમાં બંને અર્થતંત્રો વચ્ચેનો વેપાર બમણો થઈને ૧૨૦ બિલિયન ડોલર થવાનો અંદાજ છે.

બ્રાન્ડ ઈન્ડિયાનું સંરક્ષણ અને પ્રોત્સાહન

આ કરાર ૯૯ ટકા ભારતીય નિકાસને યુકે બજારોમાં ટેરિફ-મુક્ત ઍક્સેસની મંજૂરી આપશે. આ નિકાસમાં બનારસી અને ચંદેરી કાપડ તેમજ હાથથી બનાવેલા કોલ્હાપુરી જૂતા જેવા ચામડાના કામોનો સમાવેશ થાય છે. ભારતનો ઉદ્દેશ્ય તેની બ્રાન્ડ ઓળખ, સાંસ્કૃતિક ઓળખ વધારવાનો અને કારીગરોની આવક વધારવાનો છે, ખાસ કરીને મહિલાઓ દ્વારા સંચાલિત વ્યવસાયો. આ સોદો ભારતીય કાપડ અને હસ્તકલા ઉત્પાદનોની 'ચાંચિયાગીરી'ને પણ રોકશે, જ્યાં પશ્ચિમી ફેશન ઉદ્યોગો યોગ્ય ક્રેડિટ અથવા વળતર આપ્યા વિના ભારતીય કારીગરીની ડિઝાઇન અને શૈલીઓની નકલ કરે છે. આનું તાજેતરનું ઉદાહરણ વૈશ્વિક ફેશન બ્રાન્ડ પ્રાડા સાથેના વિવાદમાં પ્રકાશમાં આવ્યું હતું, જ્યારે પ્રાડાએ ભારતીય વારસાનો ઉલ્લેખ કર્યા વિના તેના સંગ્રહમાં કોલ્હાપુરી ચપ્પલની ડિઝાઇનનો ઉપયોગ કર્યો હતો.

લિંગ-સમાવેશક વેપાર માળખું અને આર્થિક લાભો

આ કરાર શ્રમ-સઘન ભારતીય ઉત્પાદનો જેમ કે ચામડું, જૂતા અને કપડાં - જે ઘણીવાર મહિલાઓ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવે છે - ને બ્રિટિશ બજારોમાં રાહત દરે નિકાસ કરવાની મંજૂરી આપશે. આ પગલું લિંગ-સમાવેશક વેપાર માળખાનો એક નવો અધ્યાય ખોલશે. ભારતે આ કરારમાં મહિલાઓ, ખાસ કરીને મહિલા ઉદ્યોગસાહસિકો, વ્યવસાય માલિકો અને કામદારો માટે વ્યવસાયિક તકો વધારવા માટે લિંગ સમાનતાની જોગવાઈઓનો સમાવેશ કર્યો છે, જે ભારતની અગાઉની વેપાર નીતિઓથી નોંધપાત્ર પરિવર્તન દર્શાવે છે.

બ્રિટિશ સરકારે પણ આ કરાર પર હસ્તાક્ષર કરતા પહેલા એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, તેઓએ ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી, શ્રમ અધિકારો, લિંગ અને વિકાસ પર મુક્ત વેપાર કરારમાં ભારતના પ્રથમ પ્રકરણોને સુરક્ષિત કરીને તેમના મૂલ્યો જાળવી રાખ્યા છે. આ પ્રકરણ મહિલાઓને યુકે-ભારત FTA ના સંપૂર્ણ લાભો મેળવવાની તકો વધારશે અને તેમના આર્થિક સશક્તિકરણને પ્રોત્સાહન આપશે.

ટેરિફ ઘટાડો અને વૈશ્વિક સ્થાન

આ કરારમાં ટેરિફ ઘટાડાનો સમાવેશ થાય છે. ભારત, જે યુકે કરતા ઘણું રક્ષણવાદી અર્થતંત્ર છે, તેણે તેના ટેરિફમાં ૯૦ ટકા ઘટાડો કર્યો છે. આનાથી યુકેથી ભારતમાં આવતા ઉત્પાદનો પર સરેરાશ ટેરિફ ૧૫ ટકાથી ઘટાડીને ૩ ટકા થશે. બદલામાં, યુકે - જે પહેલાથી જ ભારતમાંથી વાર્ષિક ૧૧ અબજ યુરો મૂલ્યના માલની આયાત કરે છે - ભારતીય ઉત્પાદકોને વધુ બજાર ઍક્સેસ પ્રદાન કરશે. આ સોદો ભારતને વૈશ્વિક નકશા પર શ્રમ-સઘન ક્ષેત્રોમાં ટોચના સપ્લાયર તરીકે સ્થાપિત કરશે અને મહિલાઓ માટે રોજગાર સર્જન અને નાણાકીય સ્વતંત્રતાને પણ વેગ આપશે.