સમગ્ર પૃથ્વીનો ત્રણ ચતુર્થાંશ ભાગ પાણીથી ઢંકાયેલો હોવા છતાં, પીવા માટે ખૂબ જ ઓછું પાણી ઉપલબ્ધ છે. આમાં નદીઓ મહત્વનો સ્ત્રોત છે. વધુમાં, નદીઓ ઘણી કુદરતી, માનવ વસ્તી અને આર્થિક પ્રવૃત્તિઓને ટકાવી રાખે છે. નદીઓની ગતિશીલતાને સમજવી, જેમાં તેઓ મેળવે છે અને છોડે છે તે પાણીનો જથ્થો, અસરકારક તાજા જળ સંસાધન વ્યવસ્થાપન માટે મહત્વપૂર્ણ છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે વિશ્વની નદીઓમાં કેટલું પાણી છે?
નાસાની આગેવાની હેઠળનો તાજેતરનો અભ્યાસ આ મુદ્દા પર એક નવો પરિપ્રેક્ષ્ય પ્રદાન કરે છે, જે નોંધપાત્ર પાણીના તણાવનો સામનો કરી રહેલા વિસ્તારોને પ્રકાશિત કરે છે. ઐતિહાસિક રીતે, વિશ્વભરમાં નદીઓમાં સંગ્રહિત પાણીના કુલ જથ્થાના સચોટ અને વિશ્વસનીય અંદાજાે મેળવવામાં માપન તકનીકો અને ડેટાની ઉપલબ્ધતાની મર્યાદાઓને કારણે નોંધપાત્ર પડકારોનો સામનો કરવો પડ્યો છે. નદીના ભાગોનું વિશ્લેષણ સામેલ છે, જે નદીની ગતિશીલતાને પહેલાં કરતાં વધુ સચોટ રીતે નકશા બનાવવાના વ્યાપક પ્રયાસનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
નદીઓમાં કેટલું પાણી છે, પૃથ્વી પરની નદીઓ, નદીઓમાં પાણીનું પ્રમાણ, દ્ગછજીછ સંશોધન, ર્દ્બખ્ત, આશ્ચર્યજનક સમાચાર, ચોંકાવનારા સમાચાર,નાસાએ વિશ્વભરની નદીઓના ડેટાને જાેડીને એક અભ્યાસ હાથ ધર્યો છે.
અદ્યતન કોમ્પ્યુટેશનલ મોડલ્સ અને વ્યાપક સ્ટ્રીમ-ગેજ માપનના સંયોજનને રોજગારી આપીને, અભ્યાસ અંદાજ કરે છે કે પૃથ્વીની નદીઓ સામૂહિક રીતે લગભગ ૨૨૪૬ ઘન કિલોમીટર પાણી ધરાવે છે. નદીઓમાં પાણીનો જથ્થો કુલ તાજા જળ સંસાધનોના અપૂર્ણાંકને દર્શાવે છે, જે પૃથ્વીના પાણીના માત્ર ૨.૫ ટકા છે. તેમ છતાં, વૈશ્વિક જળ ચક્રના સંચાલન માટે આ રકમ આવશ્યક છે.
નેચર જીઓસાયન્સ જર્નલમાં પ્રકાશિત અને નાસા દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા તાજેતરના સંશોધને આ મુદ્દાને ઉકેલવામાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે. સંશોધન ટીમે અદ્યતન હાઇડ્રોલોજિકલ કોમ્પ્યુટર સિમ્યુલેશન સાથે પરંપરાગત સ્ટ્રીમ-ગેજ માપનનું સંયોજન કર્યું. આ પદ્ધતિમાં વિશ્વભરમાં અંદાજે ૩ મિલિયન નદીના ભાગોનું વિશ્લેષણ સામેલ છે, જે નદીની ગતિશીલતાને પહેલાં કરતાં વધુ સચોટ રીતે નકશા બનાવવાના વ્યાપક પ્રયાસનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
નદીઓમાં કેટલું પાણી છે, પૃથ્વી પરની નદીઓ, નદીઓમાં પાણીનું પ્રમાણ, દ્ગછજીછ સંશોધન, ર્દ્બખ્ત, આશ્ચર્યજનક સમાચાર, ચોંકાવનારા સમાચાર,નાસાએ વિશ્વભરની નદીઓના ડેટાને જાેડીને એક અભ્યાસ હાથ ધર્યો છે.
અદ્યતન કોમ્પ્યુટેશનલ મોડલ્સ અને વ્યાપક સ્ટ્રીમ-ગેજ માપનના સંયોજનને રોજગારી આપીને, અભ્યાસ અંદાજ કરે છે કે પૃથ્વીની નદીઓ સામૂહિક રીતે લગભગ ૨૨૪૬ ઘન કિલોમીટર પાણી ધરાવે છે. નદીઓમાં પાણીનો જથ્થો કુલ તાજા જળ સંસાધનોના અપૂર્ણાંકને દર્શાવે છે, જે પૃથ્વીના પાણીના માત્ર ૨.૫ ટકા છે. તેમ છતાં, વૈશ્વિક જળ ચક્રના સંચાલન માટે આ રકમ આવશ્યક છે.
નદીનું પાણી મોટા પાયે ઇકોસિસ્ટમ, કૃષિ અને માનવ વસ્તીને ટેકો આપે છે. તેની અસર તેના જથ્થા કરતાં ઘણી વધારે છે. જેઓ જળ સંસાધનોનું સંચાલન કરે છે તેમના માટે આ જ્ઞાન મહત્વપૂર્ણ છે. અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે એમેઝોન બેસિન વિશ્વના મહાસાગરોમાં કુલ નદીઓના પ્રવાહના ૧૮ ટકા હિસ્સો ધરાવે છે, જ્યારે તે જથ્થાની દ્રષ્ટિએ વિશ્વની સૌથી મોટી નદી સિસ્ટમ છે. વિશ્વના કુલ નદીના પાણીના સંગ્રહનો લગભગ ૩૮ ટકા તેમાં જાેવા મળ્યો હતો.