આખરે, ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) માં એવા ફેરફારો થયા છે જેની દેશના કરોડો લોકો રાહ જોઈ રહ્યા હતા. GST કાઉન્સિલની બેઠક બાદ સરકારે એક મોટી જાહેરાત કરી અને કહ્યું કે હવે દેશભરમાં ચારને બદલે ફક્ત બે જ GST સ્લેબ રહેશે. આ નિર્ણય પછી, રોજિંદા ઉપયોગની બધી વસ્તુઓ ઉપરાંત, નાના વાહનોના ભાવમાં પણ ઘટાડો થયો, જેનાથી સામાન્ય લોકોને મોટો ફાયદો થયો. હવે લોકો ફરી એકવાર પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર પણ GST લગાવવાની વાત કરી રહ્યા છે. આ માંગણી ઘણી જૂની છે, પરંતુ તેને શક્ય બનાવવી થોડી મુશ્કેલ છે. ચાલો જાણીએ કે આમાં શું સમસ્યા છે અને જો GST લગાવવામાં આવે છે, તો સામાન્ય લોકોને કેવી મજા આવશે અને ભાવમાં કેટલો ઘટાડો થશે.

તાજેતરમાં એક ચેનલ સાથે વાત કરતી વખતે, નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું હતું કે સરકાર પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર પણ GST લગાવવા માટે સંપૂર્ણપણે તૈયાર છે. તેણીએ કહ્યું કે હાલમાં આ મુદ્દો GST પ્રસ્તાવમાં રાખવામાં આવ્યો નથી, પરંતુ ભવિષ્યમાં પણ આવી શકે છે. નાણામંત્રીએ આનું કારણ પણ સમજાવ્યું. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે GST લાગુ થઈ રહ્યો હતો, ત્યારે તેમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલનો સમાવેશ કરવાની યોજના હતી, પરંતુ રાજ્યોએ તેને સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. રાજ્યોની સૌથી મોટી સમસ્યા એ છે કે પેટ્રોલ-ડીઝલ તેમના માટે આવકનો સૌથી મોટો સ્ત્રોત છે. તેના પર લાદવામાં આવતા ટેક્સનો નફો સીધો રાજ્ય સરકારને જાય છે, જ્યારે કેન્દ્ર સરકાર પણ તેના પર એક્સાઇઝ ડ્યુટી લાદે છે. જો તેલ પર GST લાદવામાં આવે છે, તો તે દેશભરમાં સમાન ભાવે ઉપલબ્ધ થશે અને રાજ્યોનો નફો ઘટશે. આ જ કારણ છે કે રાજ્યો આ આવકના ખજાનાની ચાવી પોતાના હાથમાં રાખવા માંગે છે.

પેટ્રોલ-ડીઝલ પર કેટલો ટેક્સ લાગે છે?

જો કેન્દ્ર અને રાજ્યોનો હિસ્સો ભેગા કરવામાં આવે તો પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર ૫૦ ટકાથી વધુ ટેક્સ લાગે છે. એટલે કે, જો તમે ૧૦૦ રૂપિયા પ્રતિ લિટર પેટ્રોલ ભરો છો, તો તેમાંથી ૫૦ રૂપિયાથી વધુ સરકારને જાય છે. થોડા મહિના પહેલા, કેન્દ્ર સરકારે પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર એક્સાઇઝ ડ્યુટીમાં ૨ રૂપિયાનો વધારો કર્યો હતો, ત્યારબાદ પેટ્રોલ પર ૧૨ રૂપિયા પ્રતિ લિટર અને ડીઝલ પર ૧૦ રૂપિયા પ્રતિ લિટર એક્સાઇઝ ડ્યુટી વસૂલવામાં આવી રહી છે. આ ઉપરાંત, રાજ્યો દ્વારા પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર વેટ એટલે કે મૂલ્યવર્ધિત કર પણ વસૂલવામાં આવે છે, જે ૨૦ ટકાથી ૨૫ ટકા સુધી હોઈ શકે છે. રાજ્યો પોતાના હિસાબે વેટ વસૂલ કરે છે, જેના કારણે કેટલીક જગ્યાએ પેટ્રોલની કિંમત થોડી ઓછી હોય છે અને અન્ય જગ્યાએ તે સૌથી વધુ દરે વેચાય છે.

GST હેઠળ આવ્યા પછી ભાવ કેટલા ઘટશે?

જો ભવિષ્યમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલને પણ GSTના દાયરામાં લાવવામાં આવે છે, તો તે જનતા માટે એક મોટી ભેટથી ઓછું નહીં હોય. આ પછી, રાજ્યોનો હિસ્સો નક્કી થશે અને દેશભરમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલ સમાન દરે ઉપલબ્ધ થશે. હાલમાં, GST માં બે મુખ્ય સ્લેબ (૧૮% અને ૫%) અને લક્ઝરી વસ્તુઓ માટે એક સ્લેબ (૪૦%) છે. જો પેટ્રોલ-ડીઝલને ૧૮%ના સ્લેબમાં મૂકવામાં આવે તો લોકો ખુશ થશે અને કિંમતોમાં ૨૦ થી ૩૦ રૂપિયાનો ઘટાડો થશે. બીજી તરફ, જો તેને ૪૦% ના સૌથી મોટા સ્લેબમાં રાખવામાં આવે તો પણ પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં ૧૦ રૂપિયા સુધીનો ઘટાડો થવાની શક્યતા છે.