દિલ્હી-

દક્ષિણ આફ્રિકાની ઝુલુ જનજાતિની એક અનોખી પરંપરા છે જેને ઉમેમુલો કહેવામાં આવે છે. ઘણાં દાયકાઓથી ચાલી આવતી આ પરંપરા અનુસાર જો મહિલાઓ 21 વર્ષની ઉંમરે કુંવારી રહે, તો તે વિશેષ રીતે ઉજવવામાં આવે છે. આખો પરિવાર આની ઉજવણી કરે છે, છોકરીના માનમાં પ્રાણીનું બલિદાન આપવામાં આવે છે અને તેણીને ઘણા પૈસા અને ભેટો પણ મળે છે.

થેબેલા નામની સ્ત્રી ઝુલુ સંસ્કૃતિની છે. આ અંગે તેમણે વાઇસ ઈન્ડિયા માટે લખેલા પોતાના લેખમાં વાત કરી છે. તેણે કહ્યું કે એક સ્ત્રી તરીકે તમારે આ પરંપરાને અનુસરવી પડશે. જો તમે આ નહીં કરો તો એવું માનવામાં આવે છે કે તમે કુંવારી નથી અને તમે કોઈ વ્યક્તિ સાથે શારીરિક સંબંધ બાંધ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે ઝુલુ સંસ્કૃતિમાં લગ્ન પહેલાં સેક્સને અશુદ્ધ માનવામાં આવે છે. તેમ છતાં હું માનતો નથી કે સેક્સને કારણે કોઈ સ્ત્રીને ઓછી આંકવામાં આવી શકે છે. સ્ત્રી અને પુરુષ બંને માટે આ વસ્તુઓ સમાન હોવી જોઈએ. મને આશ્ચર્ય થયું કે આપણા સમાજમાં પુરુષો માટે આવું કોઈ ધોરણ નથી.

થેબેલાએ કહ્યું કે ઘરમાં મારી મોટી પુત્રી હોવા છતાં મારે આ પરંપરાનું પાલન કરવું પડ્યું. હું 21 વર્ષનો છ મહિના પહેલા, મારા પરિવારે તેની તૈયારી શરૂ કરી. મારી માતાએ મને પૂછ્યું કે મારે કયા રંગ સજાવટ જોઈએ છે. આ સિવાય તે મને સવાલો પુછવા માંગતી હતી કે શું હું ખરેખર કુંવારી છું કે નહીં. તેણે વધુમાં કહ્યું કે મારો ક્યારેય કોઈ બોયફ્રેન્ડ નહોતો તેથી હું કુંવારી હતો. જોકે મારી માતા મારા જવાબથી સંતુષ્ટ નહોતી, પણ તેણે મને એક સમારોહમાં લેવાનું નક્કી કર્યું. આ સમારોહમાં પણ એક યુવતી ઉમ્મુલો પરંપરામાંથી પસાર થઈ રહી હતી. અહીં ગયા પછી, મારી માતાએ મને એક સ્ત્રી દ્વારા પુષ્ટિ આપી કે હું કુંવારી છું.

ત્યારે બેનબેલાએ કહ્યું કે થોડા મહિના પછી મારો વારો આવ્યો. સમારોહ દરમિયાન 200 જેટલા મહેમાનો આવ્યા હતા. પરંપરાગત પોશાકો મુજબ મારે શરીર ઉપર ટોપલેસ રહેવું પડ્યું અને ગાયની ચરબીયુક્ત પેશી પહેરવી. વડીલોનું માનવું છે કે જો આ પેશી વિધિ દરમિયાન વિસ્ફોટ થાય છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે છોકરી કુંવારી હોવા વિશે ખોટું બોલે છે. તેમ છતાં હું ભાગ્યશાળી હતો કે મારા કિસ્સામાં આવું કંઈ થયું નથી. આ ઉજવણી દરમિયાન, મને મારા માતાપિતા તરફથી ભેટ તરીકે એક કાર પણ મળી. તે જ સમયે, જે બલિ આપી હતી તે ગાયની કિંમત લગભગ 75 હજાર હતી. આ સિવાય ઘણા અતિથિઓએ મને રોકડ ઇનામ પણ આપ્યા જે આશરે 50 હજાર હતા. આ સમગ્ર ઉજવણી દરમિયાન મારા પરિવારે આશરે 5 લાખ રૂપિયા ખર્ચ કર્યા હતા.

આ સમારોહ સુંદર હતો. અહીં પહોંચેલા મહેમાનો એકદમ ખુશ હતા અને ઘણા લોકો ત્યાં હાજર વર્જિન છોકરી સાથે ફોટા લેવા માંગતા હતા. આ સમારંભની સમાપ્તિ પછી, મને લાગ્યું કે ભાર મારા ખભા પર ગયો છે. તેમ છતાં હું ખુશ હતો કે બધું સારી રીતે વ્યવહાર કરવામાં આવ્યું હતું. જો કે, હું એમ પણ કહેવા માંગુ છું કે મારી સંસ્કૃતિમાં ફક્ત સ્ત્રીઓને જ શા માટે આટલું દબાણ આપવામાં આવે છે. કોઈ પણ પુરુષ માટે આવી કોઈ પરંપરા નથી. જો લગ્ન પહેલાં મહિલાઓએ કુંવારી રહેવાની જરુર છે, તો શું પુરુષો પર પણ આ જ વાત લાગુ થવી જોઈએ નહીં?

થેબેલાએ વધુમાં કહ્યું કે, જોકે સત્ય એ છે કે હજારો છોકરીઓ આવી પરંપરામાં ભાગ લે છે અને આ પ્રસંગ પણ ખૂબ જ સારી છે જો તેમાં ફ્રીડમ Chફ ચોઈસ શામેલ હોય. જો કે હું કુંવારી ન હોત તો મારા ઘરે કેવા પ્રકારનું વાતાવરણ હતું તે વિશે હું વિચાર કરી શકતો નથી.