દિલ્હી-

કાળા સમુદ્રમાં તુર્કીને ઉર્જાનો મોટો સંગ્રહ મળ્યો છે. આ ભંડાર સંભવત કુદરતી ગેસના છે. તુર્કીના ગેસ અનામતના સર્ચ ઓપરેશન સાથે સંકળાયેલા બે લોકોએ બ્લૂમબર્ગને આ માહિતી આપી છે. તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિએ પણ આ વિશે સંકેત આપ્યો છે.

શુક્રવારે તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિ રત્ચપ તૈપ એર્દવાને દેશવાસીઓને સારા સમાચાર આપવાનું વચન આપ્યું છે. તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું છે કે આ સારા સમાચાર દેશમાં નવા યુગની શરૂઆત કરશે. જોકે, યુરોપિયન યુનિયન સાથે વિવાદ વધુ ગાઢ બન્યો છે કારણ કે એરડવાન ભૂમધ્ય સમુદ્રના વિવાદિત વોટરશેડમાં ઉર્જા સંગ્રહ માટે શોધવાનું ચાલુ રાખે છે.

તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા કરવામાં આવેલી ઘોષણા બાદ ડોલરની તુલનામાં તુર્કીના ચલણ લીરામાં ઉછાળો જોવા મળ્યો હતો. તુર્કી પેટ્રોલ રિફાઇનરી, એએસ (ટુપ્રસ) અને પેટ્રોલિયમ ઉત્પાદક પેટકીમ પેટ્રોકિમાયા હોલ્ડિંગના શેરમાં પણ 7.6 અને 9.9 ટકાનો વધારો થયો છે.તુર્કીના ઉર્જા પ્રધાન ફાતિહ ડોનેજેએ જણાવ્યું હતું કે ગયા મહિને ડ્રિલિંગ જહાજ ફાતિહે તુર્કીના એરાગિલ નજીકના દરિયાકાંઠાના વિસ્તારમાં તુના -1 ઝોનમાં ખોદકામ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું. બ્લુબે એસેટના સ્ટ્રેટેજિસ્ટ ટીમોથી એશએ ટ્વિટર પર લખ્યું છે, "કાળા સમુદ્રમાં અગાઉ પણ મર્યાદિત ધોરણે ગેસના ભંડાર મળી આવ્યા છે." તુર્કીનું 30-50 અબજ ડોલરનું વાર્ષિક તેલ ગેસ આયાત બિલ આપવામાં આવે તો જો કોઈ મોટો અનામત મળે તો ટર્કીનું નસીબ બદલાઈ શકે છે.

ટુના -1 તુર્કીના દરિયાકિનારોથી લગભગ 150 કિમી દૂર છે અને બલ્ગેરિયા અને રોમાનિયાની દરિયાઇ સરહદોની નજીક છે. આ વિસ્તાર રોમાનિયાના નેપ્ચ્યુન બ્લોકથી ખૂબ દૂર નથી. નેપ્ટૂન બ્લેક એ કાળા સમુદ્રમાં આઠ વર્ષ પહેલાં શોધાયેલ એક વિશાળ ગેસ જળાશય છે. તુર્કી નૌકાદળની વેબસાઇટ અનુસાર તુર્કીનું ડ્રિલિંગ જહાજ ફાતિહ જુલાઇથી ટ્યૂના -1 માં ખોદકામ કરી રહ્યું છે.રોમાનિયા હાલમાં ઓછી ઉંડાઈવાળા ગેસ ભંડાર પર કામ કરી રહ્યું છે, જ્યારે 8 વર્ષ પહેલા મળેલા વિશાળ અનામતને હજુ ટેપ કરવામાં આવ્યુ નથી. 2021 સુધીમાં ગેસ બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખીને એક કંપની રોમાનિયાના દરિયાકિનારા પર સંશોધન કાર્યમાં પણ રોકાયેલી છે.

મર્કેલ એનર્જી કન્સલ્ટન્સીના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર ક્રિસ્ટોફ મર્કેલએ કહ્યું કે, મને નથી લાગતું કે ત્યાંથી કોઈ ભંડોળ મળવાના સમાચાર ખૂબ જ આશ્ચર્યજનક છે. જો તુર્કી આ ગેસની નિકાસ કરવાનું વિચારે છે, તો બલ્ગેરિયા, યુક્રેન અને ગ્રીસ પણ તેમાં મોટો રસ લેશે. તુર્કીની આ શોધ એવા સમયે થઈ છે જ્યારે તે પૂર્વ ભૂમધ્ય સમુદ્રમાં ગ્રીસ અને સાયપ્રસ સાથે પ્રાદેશિક વિવાદો ચલાવી રહ્યો છે. આ વિસ્તારમાં, તુર્કીએ તેલ અને ગેસના ભંડાર પર અભિયાનને વધુ તીવ્ર બનાવ્યું છે. ટર્કીને કાબૂમાં લેવા ફ્રાન્સે પણ અસ્થાયીરૂપે તેની લશ્કરી હાજરીમાં વધારો કર્યો છે. જર્મન ચાન્સેલર એન્જેલા મર્કેલે બુધવારે કહ્યું હતું કે યુરોપિયન યુનિયન આ ક્ષેત્રમાં વધી રહેલા તણાવને લઈને ચિંતિત છે.

ગયા અઠવાડિયે ગ્રીસે ઇજિપ્ત સાથે દરિયાઇ સીમાંકન કરારની ઘોષણા કરી, જેના પછી જર્મનીની મધ્યસ્થીમાં ગ્રીસ-તુર્કીની વાતચીત નિષ્ફળ ગઈ. આ વિકાસની વચ્ચે, તુર્કીએ ફરીથી ભૂમધ્ય સમુદ્રમાં તેલ-ગેસના ભંડાર શોધવા માટેની ઝુંબેશ આગળ ધપાવી છે. તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિ એર્દવાને કહ્યું કે યુરોપિયન યુનિયનના દબાણને કારણે તેઓ પોતાનું સ્થાન બદલશે નહીં.

ભૂમધ્ય ટાપુઓમાં ગેસ-તેલના ભંડાર પરના દાવાઓને લઈને સાયપ્રસનો તુર્કી સાથે સૌથી વધુ વિવાદ છે. પ્રજાસત્તાક સાયપ્રસ એ યુરોપિયન યુનિયનનો સભ્ય દેશ છે અને આખા ટાપુ પર સત્તાવાર કોલેટરલ ધરાવે છે. જો કે, 1974 માં લશ્કરી અભિયાન બાદ તુર્કીએ તેના ઉત્તર ભાગ પર કબજો કર્યો હતો. તુર્કી રીપબ્લિક ઓફ નોર્ધન સાયપ્રસ, સ્વ-જાહેર કરેલી સાર્વભૌમત્વ સાથે, ફક્ત તુર્કી દ્વારા માન્યતા પ્રાપ્ત છે. વિશ્વનો કોઈ દેશ આને માન્યતા નથી. ઉત્તરી સાયપ્રસ પણ દરિયાઇ ઉર્જા સંસાધનો પર તેના દાવાની ખાતરી આપે છે.

યુરોપિયન યુનિયનના નેતાઓએ પૂર્વ ભૂમધ્ય સમુદ્રની પરિસ્થિતિ અંગે ચર્ચા કરવા માટે સપ્ટેમ્બરમાં કટોકટીની બેઠક બોલાવવાનું નક્કી કર્યું છે. બુધવારે એક વીડિયો કોન્ફરન્સમાં, લગભગ 27 દેશોના અગ્રણી નેતાઓએ ગ્રીસ અને સાયપ્રસ સાથે એકતા બતાવી અને આ ક્ષેત્રમાં ગેરકાયદેસર ખનન પ્રવૃત્તિઓ સામે વિરોધ દર્શાવ્યો. તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિ એર્દવાન તુર્કીને પ્રાદેશિક શક્તિ તરીકે સ્થાપિત કરવા માગે છે. સીરિયા, લિબિયાના સંઘર્ષથી માંડીને ઇરાકમાં થયેલા આક્રમણ સુધી, નાટોની બીજી સૌથી મોટી સેનાના સભ્ય, તુર્કીએ તેના ડ્રોન, યુદ્ધ વિમાનો અને ટેન્કોમાં દખલ કરી છે. અરદવાન ભૂમધ્ય દેશોને પણ એક થવાની અને તેમના વિવાદોનું સમાધાન લાવવા અપીલ કરી રહ્યા છે.

એર્દવાને બુધવારે કહ્યું હતું કે ભૂમધ્ય સમુદ્રમાં તુર્કીનો સંઘર્ષ તેના અધિકારો વિશે નથી પરંતુ તેના ભવિષ્ય વિશે છે. ટર્કીશ નેવીએ કહ્યું છે કે તેણે સાયપ્રસના ઉત્તર પશ્ચિમમાં લશ્કરી કવાયત શરૂ કરી દીધી છે.